شهرهوشمند و چگونه به وجود ما آید؟
شهرهوشمند به شهری گفته میشود که کاملا هوشمند و مجازی اداره شده، تصور این شهرشاید کمی تخیلی به شمار بیاید، اما برای تحقق یافتن این ایده، دولت های بسیاری در این زمینه تلاش میکنند. به لطف اینترنت اشیاء و راهکارهای نووین، بسیاری از خواسته قابل دستراست،یا در حال توسعه و تکامل هستند
شهرهوشمندچیست؟
شهرهوشمند برپایه رفع چالش ها و معضلات روزمزه و رو به رشد شهرنشینی ایجاد شده و غالبا از فناوری اطلاعات وارتباطات استفاده میشود، و بخشی زیادی از آن یک شبکه هوشمند از اشیاء هستند (اینترنت اشیاء) که با متصل شدن به فناوری بیسم و کلود کامپیتینک (رایانش ابری) اطلاعات را انتقال میدهند.
برنامههای اینترنت اشیاء مبتنی برکولد کامپیتینگ (Cloud Computing) دادهها را درلحظه دریافت و تجزیهوتحلیل میکند و این امر موجب میشود شهرداری، شرکتها و شهروندان بتوانند برای بهبود سطح شهر و زندگی خود تصمیمات هوشمندانهتری بگیرند.
اینترنت اشیاء(IOT) چگونه کمک سازی به شهرهوشمند میکند؟
با استفاده از این فناوری رفته رفته عناصر سنتی زندگی شهری مانند، چراغهای خیابان، پارکینگها، حملونقل عمومی و…. جای خود را به نسل جدید پلتفرمهای هوشمند میدهند. دستگاها در این اکوسیستم به هم متصل میشوند و تبادل داده میکنند.
جالب است بدانید با همهگیر شدن شبکه 5G و انتشار آن بصورت عمومی، شبکه 5G میتواند تاثیر بسیار زیادی در اینترنت اشیاء داشته باشد و بسیار از تکنولوژیهای امروزه که به بلوتوث و وای فای متصل شده، را میتوان با هزینه بسیاد کم به این شبکه متصل کرد.
با آمدن شبکه 5G موجب پیشرفت اینترنت اشیاء و شهرهوشمند شده است. شبکه 5G مشکل پهنای باند را حل میکند و دستگاههای زیادی میتوانند بدونه مشکل متصل شوند. این امر باعث توسعه سرویسها و اپلیکیشنهای که نیاز به پهنای باند بیشتری دارد شده.
مردم چگونه میتوانند با ابن نوع شهرها ارتباط داشته باشند؟
مردم برای ارتباط با اکوسیستمهای شهرهوشمند از طریق مختلفی همچون تلفن همراه هوشمند، انواع گجت های قابل حمل، خانهها و خودروهای هوشمند میتوانند با این سیستم ارتباط برقرار کنند.
بایکپارچهسازی اینترنت اشیاء و زیرساختهای فیزیکی خدمات شهری، میتوان هزینهها را کاهش داد و توزیع انرژی را بهبود بخشید.
برای مثال: طبق تحقیقات به عمل آمده در آمریکا، مردم آمریکا بصورت میانگین دریک سال 34 ساعت از وقت خود را درترافیک میگذرانند.
اما با استفاده از چراغهای راهنمایی و رانندگی هوشمند میتوان این مشکل را بهبود بخشید. این چراغها قابلیت دریافت دادهها را ازسنسور اتومبیل دارند و این باعث میشود چراغ راهنمایی و رانندگی بهترین عمل کرد را در زمان مواجه با ترافیک و راه بندان داشته باشد.
همیشه شاهد پربودن سطلهای زباله در سطح شهرا بودیم و اغلب اوقات شاهد این منظره بودهایم که گربهها برسر سطلهای زباله میروند و کیسههای زباله را تکه پاره میکنند. برای رفع این معظل میتوان از سطلهای زباله هوشمند استفاده کرد، این سطلها میتوانند دادههای به صورت خودکار به شرکتهای مدیت زباله ارسال کنند و زمان تخلیه زبالهها را بسیار دقیقترسازد.
چرا باید شهرها به سمت هوشمند سازی بروند؟
به گفته شرکت IDC، انسانها شهرنشینی را دوست دارند و این علاقه تاجاییست که سازمان ملل پیش بینی میکند تا سال 2050 حدود 66% از مردم شهرنشین میشوند. و با رشد جمعیت، شهرنشینی در عرض چند دهه رشد تصاعدی خواهد داشت. کنترل مدیرت منابع، پایداری محیط زیست و مدیریت اقتصاد و … از نکات بسیار مهم با گسترش جمیعت است، با امکان هوشمند سازی و داشتن شهرهوشمند این امر آسان و میسر خواهدشد.
به گفته این گذارش مقدار دادههای تولیدشده درسطح جهان، معادل یک تریلیون گیگابایت خواهدشد و همچینین در این گزارش اشاره شده، دادهها نه تنها باعث به وجود آمدن فرصتهای جدید را سریعتر کرده بلکه در حفاظت از زندگی روزمره، حیاتی است.
شهرهوشمند تاثیر بخصوصی در مراقبتهای بهداشتی دارد و به طورمیانگین دستگاه مرتبط با سلامتی 4800 بار در روز بدن شمارا اسکن میکنند. و این موضوع دور از ذهن نیست، همین الان گوشی هوشمند یا ساعت هوشمند خود توانایی چک کردن سلامتی و میزان سوزاندن کالری و حتی توانایی تشخیص مقدار خواب شما در طول روز را دارند.
بهداشت هوشمند در شهرهوشمند
با افزایش جمعیت شهرنشینی، باید با اراعه خدمات هوشمندتری در زمینه سلامتی و بهداشت گام برداشت، خدمات درمانی با روشهای هوشمند سبب میشود هزینهها کاهش یابد.
هوشمندسازی سلامتی سبب میشود که اطلاعات یک بیمار و سوابق بیماری آن به سرعت در دست پزشکان و پرستاران برسد تا به بهترین شکل درمان بیمار آنجام شود.
یک شهرهوشمند بهتر از یک شهرسنتی میتواند به بهبود سلامتی بیماران کمک کند و به چالشهای ناشی از افزایش جمعیت واکنش نشان دهد.
شهروند هوشمند
یکی از شاخص های اصلی شهرهوشمند داشتن شهروند هوشمند است. شهروند هوشمند به این معنا نیست که فقط یک شهروند، حداکثر استفاده را از اپلیکیشنها، گجتهای پیرامون خود و خدمات مجازی استفاده کند، این تنها بخشی از آن است. با فناوریهای امروزه شهروند میتواند نقش پررنگتری را ایفا کند.
همه ی مردم روزانه در حال تولید و استفاده از اطلاعات هستند، یک شهروند هوشمند میتواند آنهارا هدفمند تولید کند و به درستی از آنها استفاده کند. یک شهروند هوشمند از منابعی که در شهر در اختیار دارد مدریت شده استفاده میکند.
یک شهروند هوشمند باید مشکلات شهر خود را بداند و هم بتواند آنها را با مدریت شهر مطرح کند، در صدد رفع این مشکل باهم همفکری کنند. یک شهرهوشمند باید از سرمایه هوش شهروندان استفاده کند.
نقش شهروند هوشمند
زمانی یک شهروندهوشمند تلقی میشود که استفاده هوشمندانه از منابع انژی را بداند و به درستی آموزش ببیند. و بتواندهوشمندانه از منابع انرژی اسفاده کند.
یک شهروند هوشمند با استفاده از اینترنت اشیاء و امکاناتی که در اختیارش قرار دارد، میتواند منابع انرژی را بهتر از گذشته مدیریت کند. به طور مثال،کنترل دقیقتری روی تنظیم شدت نور میزان گرمایش و سرمایش آبیاری هوشمندانه گیاهان و… داشته باشد. اینها همه مواردی است که باعث میشود یک شهروند هوشمند باشد .
ویژگی های شهر هوشمند
پارامترهای مختلف و گسترده ای در باره شهرهوشمند وجود دارد. کارشناسان معتقد هستند دستیابی به یک تعریف واحد و جامع برای ارائه به جامعه، سازمان ها و نهاد ها الزامی میباشد. در ادامه به طور خلاصه به چند ویژگی شهرهوشمند میپردازیم.
1- بدون شک ادغام فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) با خدمات عمومی مهمترین ویژگی شهرهوشمند است. در یک شهرهوشمند واقعی استفاده از پلتفرم های تکنولوژیکی باید به راحتی قابل دسترس و ارتباطات بر روی آنها سریع باشد.
2- خدمات عمومی موثر، نقطه عطف دیگری در تعریف شهرهوشمند است.
3- حفاظت و امنیت شهروندان یکی دیگر از ویژگیهای مهمی میباشد که باید در نظر گرفته شود.بطور مثال سیستم پاسخ سریع برای تماسهای اضطراری، از الزامات کلیدی بوده.
4- یکی دیگر از ویژگیهای این شهرها، استقلال مالی است. شهرهای هوشمند برنامه ریزی استراتژیک برای تمام منابع درآمد خود از جمله پرداخت مالیات و بودجه دولتی را دارند.
5- شهرهوشمند دارای زیرساختهای اجتماعی متناسب با نیازهای خود هستند. این بدان معنی است که عملکرد مدارس، بیمارستانها و مسیرهای ارتباطی کافی و کارآمد هستند.
6- مدیریت و برنامه ریزی برای ترافیک، یکی دیگر از ویژگی های شهرهوشمند است.
هوشمندترین شهرهای جهان
براساس گزارش گروه EASEYPARK که در زمینه پارک هوشمند خودرو فعالیت دارد، کشورهای مختلف را از نظر 19 شاخص مورد برسی قرار داد و 100 کشور را بر اساس هوشمندی اعلام کرد.
در اینجا به چند نمونه از این کشور هوشمند اشاره میکنیم.
سنگاپور
سنگاپور کشور کوچیک و مدرنی است، و درشمال خط استوا قرار دارد. کوچکترین کشور جنوب شرقی آسیا به حساب میآید. سنگاپو نمونه یک حمکرانی موفق است. این کشور همواره تمرکز خود را رویه هوشمندتر کردن زندگی شهروندان خود گذاشته،سنگاپور در حمل نتقل عمومی و مشارکت مردم رتبه خوبی گرفته است.
کپنهاگ
کپنهاگ پایتخت کشور دانمارک است. کپنهاگ را می توان موفقترین شهر در زمینه هوشمندسازی و بهبود کیفیت زندگی خیابانی برشمرد. کپنهاگ یک شهر متمرکز بر خودرو و یک محیط شهروندگرا است. فضاهای پیداره روی در این کشور زبانزد است.
استکهلم
ستکهلم پایتخت کشور سوئد، در زمینه دولت الکترونیک امتیاز 10 را دارد. 85درصد ساکنین این پایتخت در صنایع خدماتی و بانکداری کارمیکنند.
زوریخ
زوریخ بزرگترین و پرجمعیت شهر سوئیس، از نظر سطح تحصیلات و داشتن اکوسیستم تجاری امتیاز بسیار بالایی دارد. و در داشتن ساختمان هوشمند رتبه 10 را از آن خود کرده.
بوستون
بوستون بزرگترین شهر ایالت ماساچوست به حساب میآید و اولین مترو و مدرسه در امریکا انجا بناشد. این شهر در تحصیلات امتیاز 10راگرفته و دانشگاهای معروفی مانند MIT در آنجا بناشده است. همچنین ازنظر اکوسیستم اقتصادی هم امتیاز 10 از آن خود کرده.
توکیو
توکیو پایتخت کشور ژاپن است، این کشور بارها توسط زلزله و آتشسوزی و بلاهای طبیعی دیگر ویران شد و دوباره زیبا تر قبل ازنو بناشده. توکیو در زمینه پارک خودرو امتیاز (9.75) دارد.
سان فرانسیسکو
سان فرانسیسکو چهارمین شهر بزرگ ایالت کالیفرنیا است، مشهورترین شهرهوشمند جهان است. این شهر به دلیل مجاورت با سیلیکون ولی (بسیاری از استارتآپهای مشهور مثل اوبر و توییتر در خود این شهر مستقر هستند) همواره شهر مورد آزمایش تکنولوژیهای جدید بوده است.
ژنو
ژنو دومین شهرپرجمعیت کشور سوئیس است. این کشور در زمینه دفع زباله و ساختمان هوشمند امتیاز 10 را گرفته است. و در زمینه انژی پاک و محافظت از محیط زیست امتیاز بالایی دارد.
ملبورن
ملبورن پایتخت استرالیا، ملبورن لقب بهترین شهر برای زندگی را به خود اختصاص داده و رتبه این شهر از نظر سطح تحصیلات بسیار بالا است. و در پوشش کامل شبکه 4G امتیاز 10 را ازآن خود کرده است.
آیا میدانستید ایران در این جدول رتبه 50 دارد؟
همه چیز از خانه هوشمند شروع می شود
در شهرهوشمند، خانه اولین جایی برای هوشمندسازی است، زمانی یک شهرهوشمند متولد میشود که هوشمند سازی را ابتدا از خانه به اتومبیل و در نهایت به دیوار های شهر برسانیم.
در چند سال پیش همیشه خانه های هوشمند را در فیلم های تخیلی دیده بودم، ولی چندسالی است که این تخیل تبدل به واقیعت شده ولی همیشه هم این هوشمند سازی خوب نیست و پیامد های ناگواری دارد مانند از دست رفتن حریم خصوصی! بساری از دستگاههای هوشمند مانند دستیار دیجیتال. اینترنت اشیاء در این مضوع بدنام هستند.
برای مثال شرکت VIZIO برای نقض حریم خصوصی بینندگان تلوزیون هوشمند مجبور به پرداخت جریمه 2.2میلیون دلاری شد.
آیا میتوا گفت شهرهوشمند امن و قابل اعتماد است؟
چالشهای برقراری امنیت پیش روی اینترنت اشیاء زیاد است، از سیستم عاملها گرفته تا و تعداد دستگاها که روز به روز گسترش پیدامیکنند، اکوسیستم شهرهوشمند و اینترنت اشیاء در برابر حملات سایبری آسیب پذیر است.
اگه یک شهرهوشمند از لحاظ امنیت سایبری ضعیف باشد هکرها میتوانند کنترل شهر را در دست بگیرند و در شهر آشوب برپاکنند.
شهرهوشمند و نواحی آسیب پذیری در حمله هکرها
1- حملاتی شامل دادن فرمان ها به پایگاه داده.
2- حملات بر پروتکلهای آسیب پذیر با هدف شکستن مکانیزمهای راستی آزمایی ( احراز هویت) در این نوع حمله میتوان به سرقت اطلاعات و دستکاری دادهها پرداخت.
چه بخشهایی در معرض خطر قراردارند؟
هکرها با نفوذ بر این زیرساخت ها به هر آنچه که در شهرهوشمند بخواهند می توانند دسترسی داشته باشد.
برای مثال:
اتومبیلهای خودران، سیستم حمل و نقل عمومی اختلال در سیستم برقی و آب رسانی و حمله به معماری ساختمانهای هوشمند.
چگونه باید جلوی این اتفاقات راگرفت؟ 100درصد راه درست این نسیت که دکمه خاموش کردن اینترنت را بزنیم. اینترنت و شهرهوشمند مزایای زیادی برای ما دارد و نمیشود از آنها چشم پوشی کرد. باید در ساخت شهرهوشمند امنیت سایبری را جدیتر بگیریم، شاید بتوان مشکلات امنیتی را تا حد زیادی برطرف کرد.
تاثیر شهرهوشمند در درآمد زایی و رونق اقتصادی
شهرهوشمند باعث به وجود آمدن بستر مناسب برای کارهای نوین و افزایش اشتغالزایی شده. کشور هایی که به سمت و سوی هوشمندسازی رفته اند شاهد درآمدزایی بالا و به حرکت در آمدن چرخه اقتصادی خود بودهاند.
هوشمند سازی شهر باعث کاهش هزینهها فردی و هزینههای مدیریت یک شهر میشود، همین طور در زمان نیز صرفه جویی میشود و هزینههای ناشی از رفت وآمدنیز کاسته، و آلودگی هوا و خطرهای محیط زیستی به حداقل میرسد.
سخن پایانی
ما شهرهوشمند را در زمینههای مختلف برسی کردیم و دیدیم که دارای نقاط قوت و ضعف بسیاری است. با توجه رشد روز افزون جمعیت و مصرف منابه طبیعی باید این نکته را فراموش نکرد که برای بقا و ادامه حیات در این کره خاکی نیازمند به یک مدریت کاملا هوشمدانه هستیم. و این تنها با تکیه بر تکنولوژی و هوشمند سازی شهرههایمان میسر میشود.
نظرشما دراین باره چیست؟