مقدمه:
دردنیای امروزی یکی از مسائل مهم مورد بحث، آلودگی‌ها هستند. واژه آلودگی امروزه در تمام دنیا شنیده میشود و دستیابی به روش‌هایی برای کاهش این آلودگی‌ها به یکی از مهمترین چالش‌‌ها تبدیل شده است. آلودگی انواع مختلفی دارد ازمهم ترین آنها میتوان به آلودگی هوا اشاره کرد. در این مقاله، تکنولوژیست مگ به بررسی این نوع ازآلودگی و عوامل موثر بر آن می‌پردازد.
آلودگی‌هوا چیست؟
آلودگی هوا زمانی ایجاد میشود که موادی، مانند گردوغبار، گازهای مضر، دود، ذرات جامد معلق و…با غلظت زیاد با اتمسفر ترکیب شده و باعث ایجاد مشکلات تنفسی و آسیب به انسان و سایر جانداران میشوند. آلوگی هوا میتواند ناشی ازعوامل طبیعی و یا انسانی باشد.
عوامل طبیعی:
فوران شدید آتشفشان، وزش باد‌های شدید؛ گازها و ذراتی را وارد هوا میکنند و ازاین طریق سبب آلودگی هوا میشوند.
عوامل انسانی:
کارخانه‌ها، نیروگاه‌ها، کشاورزی، وسایل گرمازا و وسایل نقلیه ازعوامل انسانی آلوده کننده هوا به شمار می‌روند.
آلاینده‌های هوا:
آلاینده‌های هوا از دو منبع اولیه و ثانویه منشاء می‌گیرند.آلاینده‌های اولیه به طورمستقیم تولید میشوند، مانند خاکستر تولید شده توسط آتشفشان، گازکربن مونوکسید خروجی ازکارخانه‌ها. آلاینده‌های ثانویه به طورمستقیم ساخته نمی‌شوند و از ترکیب و واکنش آلاینده‌های اولیه به وجود می آیند. از مهمترین آلاینده‌ها میتوان کربن‌دی‌اکسید، کربن‌مونوکسید، دی‌اکسید‌گوگرد، ترکیبات آلی فرار را نام برد.
آلودگی‌هوا و حمل‌و‌نقل:
دی‌اکسید‌گوگرد که از سوختن زغال سنگ و نفت سیاه مورد استفاده در صنایع و تأسیسات تولید نیرو ایجاد میشود از عوامل اصلی آلودگی هوا به شمار میرود.
مونوکسید‌کربن گازی بی‌رنگ، بی‌بو و بسیار سمی است. این گاز حاصل سوختن ناقص سوخت‌های فسیلی توسط وسایل نقلیه است. آلاینده‌های ناشی از وسایل نقلیه سهم بسیار زیادی درآلودگی‌هوا دارند.دودی که از اگزوز اتومبیل‌ها و موتوسیکلت‌ها خارج میشود شامل مونوکسید کربن است. میزان استفاده از این وسایل با آلودگی‌هوا رابطه مستقیم دارد.
اکسید‌نیتروژن یکی دیگر از گازهای تولیدشده در وسایل نقلیه است.این گاز با مونوکسید کربن ترکیب شده و یکی از آلاینده‌های بسیار خطرناک به شمارمی‌آید. یکی دیگر از گازهایی که سبب تخریب لایه ازون و آلودگی‌هوا میشود کربن‌دی‌اکسید است. این گاز به علت نقش گلخانه‌ای که دارد راه ورود اشعه فرابنفش را به سطح زمین باز میکند. در فصل‌های سرد آلودگی‌ها بیشتر قابل دیدن هستند؛ زیرا در این فصل به علت سردی هوا این مواد نزدیک سطح زمین قرار می‌گیرند در نتیجه آلودگی‌ها راحتر دیده میشوند.
آلودگی‌هوا و کارخانه‌ها
صنایع تولیدی به دلیل استفاده از سوخت‌های فسیلی برای انجام فعالیت‌های خود مقدار زیادی گاز مونوکسید‌کربن، هیدروکربن و ترکیبات آلی وارد هوا میکنند و باعث آلودگی میشوند. ایجاد گازها و مواد شیمیایی توسط این کارخانه‌ها صدمات جبران ناپذیری به محیط زیست وارد میکند؛ اما به علت افزایش رونق اقتصادی توسط این صنعت‌ها و تامین هزینه‌های کشور؛ نظارت‌هایی مبنی بر عملکرد استاندارد صورت نمی‌گیرد. بر اساس استاندارد جهانی کارخانه‌ها باید در فاصله زیادی از شهرها ساخته شوند اما در کشور ما کارخانه‌های زیادی در اطراف شهرها قرار گرفتند و این آلودگی را چند برابر میکنند.
آلودگی‌هوا و کشاورزی
کشاورزان به طورمعمول برای افزایش رشد محصولات و همچنین کاهش صدمات ناشی ازحشرات و موجودات موذی ازکود‌های شیمیایی و انواعی از آفت‌کش‌ها و سموم استفاده میکنند.ذرات این مواد توسط باد از سطح زمین بلند شده و سبب آلودگی هوا میشوند.آمونیاک موجود دراکثر این مواد یکی از خطرناکترین گازهای موجود در جو میباشد.این آلودگی یکی از مهمترین هاست زیرا به طور مسقیم میتواند بر تنفس و سلامت کشاورزان و موجوداتی که در خاک زندگی میکنند تاثیر بگذارد.
راه های مقابله با آلودگی‌هوا
حمل و نقل
با توجه به اینکه سوخت های فسیلی یکی از مهمترین آلاینده‌ها به شمار می روند. با کاهش استفاده از سوخت‌ها می‌توانیم قدم مهمی در راستای مقابله با آلودگی هوا برداریم. ایجاد شبکه‌ها و مسیرهای پیاده روی و دوچرخه سواری، استفاده از وسایل نقلیه عمومی، مانند مترو، اتوبوس و هواپیما. جایگزینی خودروهای قدیمی با خودروهای‌جدید و هیبریدی از عواملی هستند که آلودگی هوا را کاهش می دهند.
کاهش آلاینده‌ها توسط کارخانه ها
کارخانه‌ها و نیروگاه‌ها با پالایش کردن و فیلتر گازها و فاضلاب‌های خارج شده از کارخانه‌ها میتوانند از این آلودگی بکاهند.
کاهش استفاده از آفت کش ها و سموم
کشاورزان میتوانند تولید محصولات سالم را بر محصولات زیادترجیح دهند. این باعث میشود که خود به خود استفاده از کودهای شیمیایی برای رشد محصولات کاهش پیدا کند. سوزاندن کمتر زمین کشاورزی، استفاده از روش‌های آبیاری به صرفه، استفاده از پسماندهای کشاورزی و کود دامی به عنوان سوخت میتوانند از راهکارهای کاهش آلودگی به شماربیاید.
ایجاد فضای سبز:
هر یک ازما میتواند با کاشت درخت و گیاهان به کاهش این آلودگی کمک کند. این امر نه تنها موجب کاهش آلودگی جمعی میشود بلکه باعث کاهش آلودگی محل زندگی‌مان هم می شود. گیاهان به عنوان فیلتر برای ذرات معلق عمل کرده و میتوانند این ذرات را به دام انداخته و آلودگی هوا راکاهش دهند.
نتیجه:
انسان برای تنفس و زنده ماندن نیازبه هوای سالم دارد. اگر زندگی انسان دچار تحول نشود روز به روزبا سرعت بیشتری به سمت نابودی پیش میرود. انسان‌ها نه تنها زندگی خود بلکه زندگی سایر جانداران را هم به سمت انقراض می‌کشانند.
منبع: ویکی‌پدیا
